อธิบาย โมเดลธุรกิจ McDonald’s ทำไมถึงมี รายได้จากค่าเช่าที่ ปีละ 300,000 ล้าน

18 มิ.ย. 2024

สิ้นปี 2023 McDonald’s มีจำนวนสาขา 41,882 สาขา ครอบคลุมกว่า 119 ประเทศทั่วโลก

โดยกว่า 95% เป็นร้านในรูปแบบแฟรนไชส์

ด้วยจำนวนสาขาที่มากขนาดนี้ McDonald’s จึงเป็นธุรกิจเชนร้านอาหารฟาสต์ฟูดที่ใหญ่ที่สุดของโลก

และทุกคนก็อาจคิดว่า McDonald’s มีรายได้หลักมาจากการขายอาหาร เช่น แฮมเบอร์เกอร์ เฟรนช์ฟรายส์

แต่รู้หรือไม่ว่า จริง ๆ แล้ว McDonald’s มีรายได้จากอสังหาริมทรัพย์มากกว่าการขายอาหารเสียอีก

จนครั้งหนึ่ง CFO ของ McDonald’s ได้เคยออกมากล่าวว่า

“ทุกคนอาจคิดว่าพวกเราทำธุรกิจอาหารจานด่วน แต่ความจริงแล้วพวกเราทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ต่างหาก”

แล้วจริง ๆ แล้ว McDonald’s มีโมเดลธุรกิจรูปแบบไหน และน่าสนใจอย่างไร ?

BrandCase สรุปให้แบบเข้าใจง่าย ๆ

McDonald’s ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1940 ในเมือง San Bernardino รัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา

โดยสองพี่น้องตระกูลแมคโดนัลด์คือ คุณ Richard และคุณ Maurice McDonald

ในตอนแรก McDonald’s ยังเป็นเพียงร้านขายแฮมเบอร์เกอร์เล็ก ๆ

แต่ในปี 1955 คุณ Ray Kroc เซลส์แมนขายเครื่องทำมิลก์เชกก็บังเอิญมาพบร้าน McDonald’s เข้า

เขาประทับใจระบบการจัดการของ McDonald’s มากที่สามารถเสิร์ฟอาหารให้ลูกค้าได้ในเวลา 30 วินาที

ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้ McDonald’s ที่เป็นร้านอาหารธรรมดา แต่กลับมีลูกค้าแน่นตลอดทั้งวัน

คุณ Ray Kroc เห็นศักยภาพการเติบโตระดับประเทศของธุรกิจ McDonald’s

จึงตัดสินใจขอซื้อสิทธิ์แฟรนไชส์และขอเป็นตัวแทนขายแฟรนไชส์ให้กับ McDonald’s อย่างเป็นทางการ

ในตอนแรก 2 พี่น้องปฏิเสธ เพราะเป็นห่วงเรื่องคุณภาพการจัดการ ซึ่งอาจทำให้แบรนด์เสียชื่อเสียงได้

แต่ในภายหลัง 2 พี่น้องก็ยอมตกลงให้คุณ Ray Kroc เป็นตัวแทนขายแฟรนไชส์

โดยในช่วงแรกคุณ Ray Kroc ได้เปิด McDonald’s สาขาแรกที่เมืองเดสเพลนส์ รัฐอิลลินอย

และสาขาอื่น ๆ อีก 2-3 แห่ง แต่เพราะรายได้จากยอดขายของแต่ละร้านแฟรนไชส์ไม่มีความแน่นอน พูดง่าย ๆ คือไม่ได้สม่ำเสมอเหมือนกันทุกเดือน

ทำให้หลังจากนั้นไม่นานคุณ Ray Kroc ประสบกับภาวะขาดสภาพคล่อง จากการไม่มีเงินทุนเพียงพอ

และส่งผลถึงการขยายสาขา McDonald’s ต่อไปด้วย

แต่ระหว่างนั้นก็มีคุณ Harry J. Sonneborn ซึ่งเป็น CFO ที่ทำงานให้กับเขาในตอนนั้น ให้คำแนะนำว่าธุรกิจ McDonald’s ไม่ใช่การขายอาหาร แต่เป็นอสังหาริมทรัพย์ และได้แนะนำให้คุณ Ray Kroc ซื้อที่ดินและนำไปปล่อยเช่ากับผู้ซื้อสิทธิ์แฟรนไชส์ McDonald’s

โดยวิธีนี้จะทำให้คุณ Ray Kroc มีรายได้และกระแสเงินสดกลับมาอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ

แล้วก็เอารายได้ตรงนั้นไปซื้อที่ดินปล่อยเช่าแก่ผู้เช่ารายใหม่เรื่อย ๆ

จากคำแนะนำนี้ก็ทำให้ทั้งคู่จัดตั้งบริษัทย่อยด้านอสังหาริมทรัพย์ขึ้นมาชื่อว่า Franchise Realty

โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อซื้อที่ดินและปล่อยเช่าให้กับผู้มาขอซื้อสิทธิ์แฟรนไชส์ McDonald’s อีกทอดหนึ่ง

ด้วยโมเดลธุรกิจแบบนี้เองที่ทำให้ McDonald’s สามารถขยายสาขาไปได้ 200 สาขา ภายในปี 1960

และต่อมาคุณ Ray Kroc ก็เข้าซื้อกิจการ McDonald’s จากสองพี่น้องผู้ก่อตั้งในราคา 2.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

และปัจจุบัน McDonald’s ก็มีจำนวนสาขาถึง 41,882 สาขา ใน 119 ประเทศทั่วโลก

โดยกว่า 95% เป็นสาขาในรูปแบบแฟรนไชส์

และมีมูลค่าบริษัทอยู่ที่ 6.7 ล้านล้านบาท ถือเป็นบริษัทเชนร้านอาหารที่มีมูลค่ามากที่สุดในโลก

ทีนี้เราลองมาดูโครงสร้างรายได้ของ McDonald’s กัน ว่ามาจากทางไหนกันบ้าง ?

ในปี 2023 McDonald’s มีรายได้รวมทั้งหมด 938,600 ล้านบาท โดยแบ่งออกเป็น

- รายได้จากร้านที่บริษัทลงทุนเอง ทั้งหมด 359,000 ล้านบาท

(คิดเป็นสัดส่วน 38.2% ของรายได้ทั้งหมด)

- รายได้จากค่าเช่าที่ที่ McDonald’s ปล่อยเช่าแก่ผู้ถือสิทธิ์แฟรนไชส์ ทั้งหมด 362,000 ล้านบาท

(คิดเป็นสัดส่วน 38.6% ของรายได้ทั้งหมด)

- รายได้จากส่วนแบ่งรายได้ของร้านแฟรนไชส์ และค่าธรรมเนียมแรกเข้า ทั้งหมด 206,000 ล้านบาท

(คิดเป็นสัดส่วน 21.9% ของรายได้ทั้งหมด)

- รายได้อื่น ๆ ทั้งหมด 11,600 ล้านบาท

(คิดเป็นสัดส่วน 1.3% ของรายได้ทั้งหมด)

โดยรายได้กว่า 382,000 ล้านบาท หรือประมาณ 41% มาจากประเทศสหรัฐอเมริกา

ส่วนรายได้อีก 556,600 ล้านบาท หรือประมาณ 59% มาจากประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก

และถ้าเราไปดูงบแสดงฐานะการเงินจะพบว่า McDonald’s มีที่ดิน อาคาร อุปกรณ์และสิทธิ์การเช่าสินทรัพย์รวมกันกว่า 1.4 ล้านล้านบาท หรือคิดเป็น 68% ของสินทรัพย์ทั้งหมด

ซึ่งจากโครงสร้างรายได้ของ McDonald’s ข้างต้น จะเห็นว่า

รายได้จากค่าเช่าที่ของ McDonald’s มีจำนวนมากกว่า รายได้ที่มาจากส่วนแบ่งรายได้ของร้านแฟรนไชส์ และค่าธรรมเนียมแรกเข้าเสียอีก..

References

-รายงานประจำปี 2023 ของบริษัท McDonald’s

-https://en.wikipedia.org/wiki/McDonald%27s

-https://www.wealthyparrot.com/mcdonalds-real-estate-business/

-https://www.longtunman.com/33244

-https://www.brandcase.co/36045

-https://www.moneylabstory.com/10099

--------------------------